Etiket: çocuklarda obezite

Çalışmaya göre çocuklarda obezite ve çocukluk çağı obezitesi giderek kötüye gidiyor. Birkaç yıl önce Amerika Birleşik Devletleri’ndeki küçük çocuklar arasında obezite oranları gerileme eğiliminde iken, yeni bir analiz, henüz bu konuyla ilgili kutlama zamanının olmadığını gösteriyor. (Çocuğum obez mi hesaplama aracı ile çocuğunuzdaki obezite durumunu görebilirsiniz.)

Çocuklardaki ve gençlerdeki obezitenin istikrarlı kaldığı ya da azaldığını bildiren önceki bazı raporlara rağmen, çalışma 1999 ile 2016 yılları arasında düşüş olduğuna dair herhangi bir kanıt bulamamıştır. Pediatri dergisinde yayınlanan çalışmaya göre, 2013 yılından bu yana 2 ila 5 yaş arasındaki çocuklarda şiddetli obezitede belirgin bir artış vardı.

Bir sağlık hizmetleri araştırmacısı ve Durham, Kuzey Carolina, Duke Üniversitesi’nde doçent profesör olan çalışmanın ilk yazarı Asheley Skinner, “Birkaç yıl önce, obezite oranlarının okul öncesi yaştaki çocuklar için düşüş gösterebileceğine dair bazı umutlu kanıtlar vardı. Ne yazık ki, aynı yaş grubuna yönelik verilerimiz, bu gerilemenin tersine döndüğünü gösteriyor” dedi.

Skinner, “Bu, ille de şaşırtıcı değil, ama ümit kırıcı, çünkü çocukların sağlığını iyileştirme çabalarımızın ülke geneline yayılmadığını söylüyor” dedi. “Sağlıklı beslenme ve fiziksel aktiviteye erişimi artırmamız ve bunu anne-babaların stresli yaşantıları olduğunun farkına vararak yapmamız gerekiyor.” Obezite; bir kişinin fazla vücut yağına sahip olması ve diyabet, kalp hastalığı, felç, artrit ve hatta bazı kanserler açısından artan risk altında olduğu anlamına gelmektedir.

ABD’de, Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerine göre, 1970’lerden beri obeziteden etkilenen, çocukların ve gençlerin yüzdesi 3 katına çıktı. Yaklaşık 5 çocuktan ve gençten 1 tanesinin obez olduğu tahmin edilmektedir. Ancak obezite sadece bir Amerikan sorunu değildir. (Türkiye dahil neredeyse tüm dünyanın ortak en büyük sağlık sorunu, çocukluk obezitesidir.)

Birleşik Krallık’ ta, obezitenin 10 ila 11 yaşlarındaki her beş çocuğun birinde etkilediği tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) verilerine göre DSÖ, Afrika bölgesindeki aşırı kilolu ya da obez çocukların sayısı 1990 ila 2016 arasında 4 ila 9 milyona yükselmiştir.

Dünya Sağlık Örgütü verilerine (DSÖ) göre, dünya genelinde, aşırı kilolu veya obez bebeklerin ve 5 yaşına kadar olan küçük çocukların sayısı aynı dönemde 32 milyondan 41 milyona yükseldi. Yeni çalışma, 1999-2016 yılları arasında ABD çapında, CDC Ulusal Sağlık ve Beslenme İnceleme Anketi’nden alınan obezite oranları hakkındaki verileri kullandı.

Araştırmacılar, 2-19 yaş arasındaki çocuklardaki aşırı kilo ve obezite prevalansını yakından inceleyerek verileri analiz ettiler. Sonuçta, 1999 yılından bu yana, obezitenin sürekli artan eğilimini buldular; 2015-2016 yılları arasında, önceki yıllara kıyasla, 2 ila 5 yaşlarındaki küçük çocuklarda ve 16 ila 19 yaşlarındaki genç kızlarda önemli artışlar görüldü. Skinner, “Bu çalışma, çocuklarda obezitenin devam ettiğini bize hatırlattığından önemlidir.” dedi. Skinner, ayrıca, bu yeni bulguların önceki raporlarla çelişen iki nedeni olduğunu sözlerine ekledi.

Skinner, ilk olarak, “araştırmalardaki farklılıklar farklı zaman dilimleridir ve en yeni verilere sahibiz” dedi. “Ancak ikincisi, bazı araştırmaların gerilediğini, ancak daha küçük alanlara dayandığını, bazı okul sistemlerinde bu değişikliklere neden olan faydalı değişiklikler yapmış olabilecek bazı düşüşler gördük.” Yeni çalışmanın hala bazı sınırlamaları vardı.

Skinner, “En önemli kısıtlama çalışmanın ABD genelinde yapılan bir anket olmasıdır.  Ayrıca bu süreç içerisinde aynı çocuklara bakmadık ve daha fazla obezite geliştirdiklerini söyledik. Ancak bulgularımız ülke çapında geçerli olmalı” dedi. Ayrıca, veri seti ulusal olarak temsil edilirken, belirli yaş grupları ve ırk ve etnik gruplar gibi verilerdeki belirli alt gruplar için küçük örneklem büyüklükleri vardı.

Kronik hastalıkla mücadelede ortaklık başkanı ve Emory Üniversitesi Rollins Halk Sağlığı Okulunda profesör olan Kenneth Thorpe, çalışmanın güvenilir veri kullandığını ve çocuklukta şişmanlıkla ilgili bu yeni bulguların kendisini şaşırtmadığını söyledi.

Thorpe çalışma hakkında “Yetişkinler arasında obezitede eğilimleri üzerine çıkan son verileri gördüm ve bu çalışmada aynı trend takip ediyor” dedi. “Yetişkinlerin yaklaşık % 40’ı şimdi obez olarak kabul ediliyor ve burada gördüğüm kız ve erkekler için son on yılda artan eğilimler son 10 yıldaki eğilimlerle çok benzer görünüyor.” Thorpe, bu artıştan kaynaklanan birkaç endişenin olduğuna inanıyor.

“Birincisi, obezite, bizzat sağlık hizmetinde harcadığımız maliyetin yaklaşık %20’sini oluşturuyor” dedi. “Kronik hastalıklar obezite ile bağlantılıdır, ister yüksek tansiyon, kötü kolesterol, ister kalp rahatsızlığı olsun – obezite tüm bu olayların bir risk faktörüdür ve hepsi sağlık harcamaları için en önemli faktörlerdir.”

Harvard Halk Sağlığı Okulu’ndaki beslenme profesörü ve Boston Çocuk Hastanesi’ndeki Optimum Yaşam Ağırlığının kurucu direktörü Dr. David Ludwig, bu duruma eşlik eden bir makale yazdı. Bu makalede, federal hükümeti büyüyen salgınını ele almak için bir obezite komisyonu kurması çağrısında bulundu.

Ludwig, “Obezite salgını, Amerika Birleşik Devletleri’nde yaşam beklentisini kısaltmak ve sağlık sistemini iflas etmekle tehdit ederken, bir kuşağın ilerleyen kilo alımı kaçınılmaz değildir” dedi. Ludwig, “Zayıf beslenme kalitesi, oturarak geçirilen zamanın fazlalığı, yetersiz fiziksel aktivite, stres, uyku yoksunluğu, doğum öncesi (perinatal) faktörler ve muhtemelen çevresel endokrin bozucu kimyasalları içeren obezitenin biyolojik tetikleyicileri hakkında derin bilgiye sahibiz. Yoksun olan şey bu tetikleyicileri yeterli yoğunluk, tutarlılık ve ısrarla ele alacak etkili stratejidir.” dedi.

Ludwig, “Çocuklukta şişmanlıkla mücadelede, birçok engelle, en önemlisi yerleşmiş özel çıkarları ve “her zamanki gibi iş dünyası” zihniyetiyle karşı karşıyayız “diye yazdı. “Ancak toplumun kilit kesimlerinde siyasi irade ve işbirliği ile umarım kısa süre içinde bu kötüleşen salgını durdurmaya başlayabiliriz.

Kaynak:

https://edition.cnn.com/2018/02/26/health/childhood-obesity-in-the-us-study/index.html

Erişkin obezitesinin ana sebeplerinden biri çocukluk obezitesidir. Bu yüzden çocukken obezite sorununun ortadan kalkması ilerleyen yaşlarda obezite riskini azaltır. Çocuklar hızlı gelişip büyüyen bir organizma olduğu için ve yağ oranı az olup, giderek çoğaldığından dolayı çocuklarda obezitenin önemi daha da artıyor.

Çocukken kilo ve boy oranını ne kadar doğru tutarsak, erişkinlikte de o kadar obezite riskini azaltıyoruz. Dünyada bir çok ülke çocukluk obezitesi için çalışmalar yapıyor. Bir çocuğun obez olup olmamasını anlamanın en kolay yolu akranlarıyla kıyaslamaktır. Çocuk, yaşıtlarından iri ise obezite olasılığı vardır ve dikkat edilmelidir.

Bir çocuk 4 kg dan fazla doğarsa ya da 2.5 kilodan az doğarsa bazı riskler vardır. Tabii ki bu riskler düzenli beslenmeyle ortadan kolaylıkla kalkabilmektedir. En az 6 ay anne sütü şarttır. Çocuk doymuyor diye bilinçsizce mamaya geçilmesi çok sakıncalıdır. Bir çocuğu sürekli emzirmek onun mide hacminin artmasına sebep oluyor.

Bu yüzden bebekler en fazla 15-20 dakika beslenmelidir. Düşük ağırlıkta doğan çocukta, anne karnında insülin direnci geliştiğinden dolayı bu çocuklarda obezite risk grubuna giriyor. Ayrıca erken ergenlik gibi riskler de mevcut.

Çocuklarda obezite nasıl önlenmelidir?

Anneler çocuklarını obeziteden korumak için besin miktarlarını iyi ayarlamalıdır. Hazır besinler, cipsler, çikolatalar, asitli içecekler ve kalorisi yüksek besinler (kısaca abur cuburlar) verilmemelidir. Gebelikte diyabetik bir anne olmak, hem anne hem de çocuk için ölümcül olabilecek kadar yüksek risk taşıyor.

Bazı diyabetik hastalıklar gebelikte ortaya çıktığından dolayı gebelikte şeker yüklemesi mutlaka (bu konuda bazı tereddütler yaşanmaktadır eğer şeker yememe konusuna dikkat ediyorsanız, şeker yüklemesine gerek kalmayabilir) yapılmalıdır. Kilolu ya da gürbüz çocuk sağlıklı çocuk demek değildir! Ne zaman çocukta kilo fark edilirse, anında tedavi edilmesi lazımdır. Obezite bir çok organı ilgilendiren bir hastalıktır bu yüzden mutlaka tedavi edilmelidir.

Çocuklarda obezite nelere yol açar ve nasıl tedavi edilmelidir?

Obezite, bir sağlık problemi ve giderek dünyaya hakim olan bir problem. Bu problem tabii ki sadece estetik bir sorun değil. Beraberinde bir çok hastalığa sebep olmaktadır. Obezitenin derecesi arttıkça insülin direnci ve tip 2 diyabet ile ilgili sorunları da ortaya çıkartıyor.

Eskiden çocuklarda insülin eksikliğine bağlı tip1 diyabet görülürken, son yıllarda obezitenin artmasıyla birlikte tip 2 diyabete daha fazla (en büyük tehlikeyi de bu önemli bilgi, çok net açıklıyor) rastlar olduk. Bununla birlikte hipertansiyon ve kan yağlarında bozulmalar görünüyor.

Damar sertliği gibi sorunlar çocukluk yaşında görünüyor ve ileride büyük sorunlara yol açabiliyor. Ayrıca ortopedik hastalıklar ve uyku apnesi gibi solunum problemleri de görünmektedir. Genç kızlarda, yumurtalık kistleriyle ve adet düzensizliği bununla birlikte tüylenme ve erken ergenlik obezite ile gelen sorunlardır.

Çocuklarda obezitenin yol açtığı sorunlar

Vücutta yağ oranı arttıkça bedensel gelişim önde gittikçe hormonlarda erken çalışıyor ve bu tip sorunlar ortaya çıkıyor. Erkeklerde ise tam tersi gömük penis ve hormonal problemler obeziteye eşlik ediyor. Anne ve babalar sevgilerini ikramla (özellikle şeker, tatlı ya da çikolata gibi) göstermemelidir.

Çocuğa yaşına uygun beslenme ve kalori ihtiyacına göre beslenmelidir. Bunun dışında verilen her bir kalori harcanmadığı takdirde yağ olarak depolanır. Aileler çocuklarını besleme konusunda çok dikkatli olmalıdır.

Çocuklarda Obezite Tedavisi

Çocuklarda Obezitenin Sebepleri ve Çözüm Yolları

Obezite özellikle çocukluk çağında genelde kötü ve dengesiz beslenme sonucu gelişen yağ kitleşinde yağ artışı karakterize olan bir durumdur. Aslında bir yönü daha var yangısal iltihabi bir süreç. Vücut kilo almaya karşı kendi  savunuyor. Bazı salgılar salgılayarak bunu engellemeye çalışıyor.

Vücutta bir iltihap var gibi salgılarda bulunuyor. Bu salgılar çok fazla olunca bazı zararlar veriyor. Bunlar kalp hastalıkları, diyabet, obezite, tansiyon ve kanser gibi bir çok hastalıklara yol açıyor. Bu yüzden hemen önlemek gerekiyor. Obezite, vücutun iltihabi durumlarından biridir. Bu bir böbrek iltihabı, zatürre gibi iltihaplı hastalıklardan hiç bir farkı yoktur.

Obeziteyi çocuklarda tanımlamak tıpkı diğer hastalıklar da olduğu gibi persentil çizelgelere bakarak ve vücut kitle endeksiyle ortaya çıkan değerler kendi yaş gurubuna uyup uymamasına göre karar veriliyor, obez olup olmadığına.

Yalnız vücut kitle endeksi erişkinlerde 30’un üstünde olunca obez dense bile çocuklarda bu değişiyor. Sabit bi rakam yok. 5 yaşında 15 iken yaş artıkça bu rakam artıyor. dolayısıyla erişkin obezitesiyle çocuk obezitesi çok farklı. Erişkinlerde armut tipi elma tipi diye ayrılan şişman tarifi çocuklarda yoktur.

Çocuklarda tek tip gelişen bir şişmanlık oluyor. Henüz ergenlik dönemine girilmediği için genelde karında yanakta şişmanlık olur. Burada dikkat edilmesi gereken en önemli nokta, çocukluktaki obezite tedavi edilmezse erişkinlikte de aynı şekilde devam eder. Beraberinde bir çok hastalığı da getirir. Yani erişkinlikteki obezin temelleri çocukluk çağında atılmaya başlıyor. Son zamanlarda duyduğumuz farklı farklı obezite türleri var.

Bunlar, morbid obez, süper obez gibi obezite çeşitlerinden bahsediliyor. Burada süper obez kötüye giden bir obeziteyi tarif ediyor. Morbit obez ise ölümcül etkileri olan, öldürücü olan ve son aşamaya gelmiş obeziteyi anlatır. Bu tanımla da vücut kitle endeksi 30’u fazlasıyla geçmiş hastalardır.

Şişman çocuklardaki aşırı ağırlık sebebiyle oluştuğu zannedilen kas eklem ağrıları, aslında vücudun kiloya karşı gösterdiği salgılar sebebiyle oluyor. Obeziteyi son yıllarda çok konuşur olduk. Çok fazla hastalık için hep gündeme geliyor obezite. Bu kadar konuşulmasının sebebi tüm dünyada obezitenin artmasından kaynaklanıyor.

Son yıllarda maalesef ki ülkemizde de artmakta. Yapılan bir taramaya göre okul çağı çocukların %15 obez olduğu tesbit edilmiş ve bu oran her yıl %1 artıyor. Yani hızlı bir artış var, bu durum sosyo ekenomik bir unsur olsa da eğitimle de çok alakalı bir durum. Çok zengin bir kişi eğitimi yerindeyse, çocukluk obezitesinin farkında oluyor ve önlem alıyor. Ancak eğitimi yoksa önlemde almıyor ve obezite giderek artıyor. Kısacası bir salgın hastalık gibi obezite yayılıyor.

Reklam sektörü hekimlerin, öğretmenlerin anne ve babaların çok önünde çocukları etkilemeyi başarıyor. Dünyada çocuk obez oranı %20’lerde ve her geçen gün bu oran artıyor. Dolayısıyla çocukluktan başlayan önemli bir sorun haline geldi. Bu oranların artmasının sebepleri eskisi kadar çocuklar dışarda parkta oynamıyor, okuluna yürüyerek gitmiyor yani eskisi kadar çocuklar hareket etmiyorlar ve kilo alıyorlar.

Bir diğer sebep ise yanlış beslenmedir. dengesiz beslenme abur cubur gıdalar cipsler kolalar şekerli ve yağlı gıda tüketiminin artması risk faktörünü oluşturuyor. Dengeli beslenme olmadığı zaman ya yetersiz beslenmeyle alakalı durumlar veya obezite durumlarına zemin hazırlıyor.

Hurda gıdalara çok dikkat etmek lazım. Hurda gıda derken çöp gıda yani akla gelen her türlü abur cuburlar, kolalar, cipsler kısacası hazır market ve bakkal ürünleri ve fast food ile kastediliyor. Bunların hepsi yağ ve şeker ağırlıklı olduğu için obezite sebebi oluyor.

Aynı zamanda hızlı tüketilmeleri doyma hissini çok fazla oluşturmuyor. Obezitenin artmasının bir diğer sebebi hızlı yemek yemektir. Bir gıda yendikten 20 dakika sonra doyma hissinin oluşturur. Biz ayak üstü hızlı bir şekilde yemek yersek bu hissin oluşmasına fırsat vermeden aşırı tüketim yapmamızdır.

Sırf hızlı yememeye dikkat edersek bile çok iyi olur. Eskiden hazır gıdaların yanında paket içindeki sağlıklı zannetiğimiz kuru gıdalarda da aşırı şekerli ve paketleri çok büyük olduklarından ve  içerdikleri fruktoz ve glikoz sebebiyle zararlı olabiliyorlar. Obeziteye yol açtıkları gibi şeker hastalığı ve karaciğer yağlanmasını tetikledikleri biliniyor.

Aşırı tüketiminden kaçınılmalıdır. Günde 6-7 adet yenilmesi kafidir. Kısacası her şeyin fazlası zarardır. Bunların yanında ceviz, fındık, fıstık, badem de sınırlı ve çok az oranda tüketilmelidir. Obezitenin sosyo ekonomik sebeplerinin yanında genetik etkenlerde etkilidir ancak genlerden ziyade ailenin yeme tarzı daha çok etkilidir. Ailede abur cubur tüketimi varsa çocuklarda bu tarz besleneceğinden dolayı obezite riski artar.

Obez çocuğun ailesine baktığımızda her bireyin de obez olduğunu göre biliriz. Bunda yeme biçimi, yemek porsiyonu, gürbüz çocuk iyidir düşüncesinin de etkisi çok büyük. özellikle ilk iki yaştaki beslenme çok önemli bu dönemdeki beslenme bizim geleceğimizi belirliyor.

Obez çoçuklar incelendiği zaman, ailesinde en az birinde aşırı abur cubur tüketimi oluyor. Bu kişi genelde baba oluyor. Ayrıca evlerde abur cubur için ayrı bir dolap yapılıyor. Bunlar çok yanlış şeylerdir. Bu tarz alışkanlıklar obezitenin temelini oluşturur.

Çocuklarda obezitenin diyet, egzersiz, cerrahi operasyon, ilaç gibi tedavi yöntemi vardır. Ancak çocukluk çağındaki obezite erişkin obezitesinden farklı olduğu için katı bir diyet yerine yeme içmesini sadece sınırlamak uzak tutmak bile tedavide önemli bir adımdır. Sadece bu tür beslenmeyi bile alışkanlık haline getirmek ilerisi için bile obez olma ihtimalini düşürür.

Çocuklarda obezite tedavisi zayıflatmaktan ziyade kilo alışını yavaşlatmak veya durdurmaktır. Çocuğa erişkinlerde olduğu gibi diyet listesi yapıp eline verilmemelidir. Bu çocuğu zorlar ve kaçamak yapmaya zorlayabilir. Ayrıca gıdayı bulunca aşırı tüketme gibi yanlış hareketlere sevk edilebilir.

Çocukla iş birliği içinde hareket etmek çok önemlidir. Bazı durumlarda psikologlardan yardım alma gibi yollarda tercih edilmelidir. Kısıtlayıcı durumdan uzak durmak çok daha yararlıdır. Diyet kelimesi bile kullanılmasa olur. ayrıca egzersiz alışkanlığı kazandırılmalı ve bu konu da eğitim bile verilmelidir.

Çocuk harekete teşvik edilmeli ve ailelerde hareketi yani egzersizi kendi hayatlarına sokmalıdır ve sadece abur cuburlar, hazır gıdalardan kaçmak ve egzersizi hayata katmak çocuk için yeterli sayılabilir. Çocuklarda eğer kompikasyonlar görülmeye çıkmışsa  insülin direnci oluşmuşsa ancak bu gibi durumlarda ilaç yoluna gidilebilir.

Ancak çocuklar için cerrahi operasyonlar henüz deneyim azlığı sebebiyle ve ileride ne gibi komplikasyonlar oluşturacağı bilinemediği için ameliyat şu an için önerilmiyor ancak beslenmeye bağlı bir obezite değil de genetik veya hormonal bir unsura bağlı bir obezite varsa ve bütün tedavi yolları denenmesine rağmen obezite çözüme oluşmadıysa cerrahi operasyon o zaman belki gündeme gelebilir.